Τα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης
5-9 μηνών
- Ξεχωρίζουν τον τόνο της φωνής
- Αποσπώνται από παιχνίδια που παράγουν ήχους και προσπαθούν να τα μιμηθούν
- Διαφοροποιούν το κλάμα τους ανάλογα με την ανάγκη που θέλουν να εκφράσουν
- Παράγουν τα πρώτα σύμφωνα και δημιουργούν σειρά ήχων, τους οποίους επαναλαμβάνουν
- Παράγουν ήχους που προέρχονται από τα χείλη και από τη γλώσσα
- Αποκτούν προσωδιακά στοιχεία στις εκφορές τους. Αρχίζουν να διακρίνουν το ύψος και την ένταση της φωνής.
- Συνδέουν το πρώτο τους λεξιλόγιο, το οποίο αποτελείται από σειρές φωνηέντων και συμφώνων, με διάφορα γεγονότα και έτσι δίνουν νόημα στις εκφορές τους.
13-20 μηνών
- Αναπτύσσουν τις δεξιότητες του ακροατή και ακούνε για να μαθαίνουν
- Ανταποκρίνονται στο άκουσμα καθημερινών γνώριμων λέξεων
- Γυρίζουν όταν ακούν το όνομά τους
- Ανταποκρίνονται σε παιχνίδια με τραγούδια
- Αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι καλύτεροι από το κλάμα για να αποκτήσουν αυτό που θέλουν
- Αποκτούν στην ομιλία τους μουσικότητα καθώς και μονοσύλλαβους ή δισύλλαβους σταθερούς ήχους
- Αρχίζουν να συνδέουν τις πρώτες τους λέξεις με τα πρόσωπα
- Προσπαθούν να μιμηθούν διάφορους ήχους όπως ζώων, μεταφορικών μέσων κλπ
- Χρησιμοποιούν σύντομες λέξεις χωρίς βέβαια σωστή άρθρωση
18 μηνών-2 ετών
- Η κατανόηση του λόγου είναι σχεδόν πλήρης, γεγονός που θα επιτρέψει την έναρξη της μορφολογικής ή συντακτικής δημιουργίας του λόγου σε επίπεδο παραγωγής
- Κατανοούν απλές οδηγίες
- Ακούνε τις συζητήσεις των άλλων από απόσταση και κατανοούν την απλή ομιλία
- Χρησιμοποιούν μικρές φράσεις
- Κατονομάζουν αντικείμενα και ενέργειες της καθημερινότητάς τους
- Κουβεντιάζουν μόνα τους ή με τα παιχνίδια τους
- Χρησιμοποιούν τον τηλεγραφικό λόγο, μικρές φράσεις με τις βασικές μόνο πληροφορίες
- Οι φράσεις τους αποτελούνται από ενεργητικά ρήματα, ουσιαστικά και προθέσεις
- Τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία των 2 ετών μαθαίνουν περίπου 50 νέες λέξεις το μήνα
- Παρατηρείται διαφορά στο ρυθμό της γλωσσικής ανάπτυξης των αγοριών και των κοριτσιών, με τα κορίτσια να προηγούνται
3-4 ετών
- Ανταποκρίνονται στο κάλεσμα από το άλλο δωμάτιο
- Ενδιαφέρονται για τους ήχους του σπιτιού και του περιβάλλοντος
- Τους αρέσει να ακούνε παραμύθια και τα παρακολουθούν με ευκολία
- Θέτουν ερωτήσεις
- Απαντούν σε ερωτήσεις και εκτελούν σύνθετες εντολές
- Χρησιμοποιούν τις προθέσεις και τον πληθυντικό αριθμό
- Συμμετέχουν σε συζητήσεις
- Διηγούνται γεγονότα και εμπειρίες τους στο παρόν
- Προφέρουν 300 περίπου λέξεις και κατανοούν 1.000
- Λόγω της δυσκολίας να εκφράσουν σωστά τις σκέψεις τους, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να παρουσιάσουν φυσιολογικό τραυλισμό
4-5 ετών
- Έχουν πλούσιο λεξιλόγιο που υπερβαίνει τις 1.000 λέξεις
- Χρησιμοποιούν προτάσεις 8 ή περισσότερων λέξεων
- Έχουν σωστή γραμματική και σύνταξη στο λόγο τους
- Μπορούν να κάνουν ερωτήσεις και να εκφράσουν άρνηση
- Αναφέρονται στο παρελθόν και στο μέλλον
- Έχουν σωστή άρθρωση, ίσως να υπολείπεται το /ρ/ και τα συμπλέγματα
- Διηγούνται ιστορίες
- Γίνονται κατανοητά από όλους
6 ετών και άνω
- Η ομιλία του παιδιού έχει αναπτυχθεί
- Προφέρουν όλους τους ήχους και τα συμπλέγματα σωστά
- Η ομιλία τους δεν παρουσιάζει γραμματικά και συντακτικά λάθη
- Είναι έτοιμα να έρθουν σε επαφή με το γραπτό λόγο
- Χρησιμοποιούν 2.500 λέξεις και κατανοούν περίπου 6.000
- Έχουν αναπτύξει τη δεξιότητα προσανατολισμού στο χρόνο και μπορούν, χρησιμοποιώντας χρονικές εκφράσεις, να αφηγηθούν ιστορίες και γεγονότα με αρχή, μέση και τέλος
- Αποκτούν λογική σκέψη
- Έχουν αναπτύξει δεξιότητες πραγματολογικές και προσαρμόζουν την ομιλία τους με βάση την ηλικία και τις γνώσεις του συνομιλητή