Τι είναι τα προβλήματα ακουστικής επεξεργασίας σε παιδιά?
Άρθρα & Δημοσιεύσεις, Λογοθεραπεία, Μαθησιακές Δυσκολίες
Γράφει ο Μανώλης Πανταζής, Λογοθεραπευτής
Επιστημονικός συνεργάτης Κιβωτού Εξέλιξης
Αν το παιδί σας είναι ένας «φτωχός» ακροατής, συχνά παρανοεί την ομιλία, και έχει δυσκολία ακολουθώντας τις οδηγίες. Μάθετε τα συμπτώματα της Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας, πώς γίνεται η διάγνωση, και τι μπορεί να γίνει γι ‘αυτό.
“Λοιπόν, πριν ανοίξετε το βιβλίο σας στη σελίδα 95 για το επόμενο μάθημα, βγάλτε από την τσάντα σας τα τετράδια σας και βάλτε στην δεξιά γωνία του γραφείου σας να τα ελέγξω και τότε θα είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε”. Ο Ηλίας παίρνει το τετράδιό του και κοιτάζει επίμονα στο διάστημα. Γιατί ο Ηλίας δεν ακολουθεί τις οδηγίες του δασκάλου; Δεν ακούει; Είναι εκνευρισμένος; Δεν προσέχει; Κακή συμπεριφορά; Απώλεια ακοής; Οποιαδήποτε από αυτές τις εξηγήσεις είναι πιθανή. Ίσως ο Ηλίας ακούει τον ήχο, αλλά έχει δυσκολία στην επεξεργασία ή στην κατανόηση όταν η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι πολύπλοκη, γρήγορη και υπάρχει αρκετός θόρυβος γύρω του. Η αδυναμία να κατανοήσουμε ομιλούμενη γλώσσα με ουσιαστικό τρόπο ονομάζεται πρόβλημα ακουστικής επεξεργασίας. Άλλοι όροι που έχουν χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά: ακουστικό έλλειμμα κατανόησης και ακουστική αντιληπτική δυσλειτουργία επεξεργασίας.
Ο Frank Musiek, ωτορινολαρυγγολόγος και ερευνητής στον τομέα αυτόν, έχει περιγράψει το πρόβλημα ακουστικής επεξεργασίας ως: “Πόσο καλά μιλάει το αυτί στον εγκέφαλο, και το πόσο καλά ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται αυτό που λέει το αυτί.”
Η αξιολόγηση από έναν ωτορινολαρυγγολόγο και έναν λογοθεραπευτή παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το άτομο με πρόβλημα ακουστικής επεξεργασίας. Ένας ωτορινολαρυγγολόγος θα αξιολογήσει την ακοή και θα εντοπίσει πιθανά προβλήματα επεξεργασίας. Αυτός θα κάνει συστάσεις σχετικά με τις στρατηγικές θεραπείας για τη βελτίωση του περιβάλλοντος ακρόασης και παρακολούθησης για τυχόν αλλαγές στο καθεστώς της ακοής. Ένας λογοθεραπευτής μπορεί να αξιολογήσει την αντίληψη της ομιλίας (κατανόηση) και της εκφραστικής (παραγωγή) χρήσης της γλώσσας. Αυτοί οι επαγγελματίες, ο δάσκαλος του παιδιού και οι γονείς μπορούν να συνεργαστούν για να καθορίσουν την έκταση του προβλήματος και τις πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές τεχνικές.
Δύο γενικές θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για τα προβλήματα ακουστικής επεξεργασίας. Μία προσέγγιση εστιάζεται στην κατάρτιση ακουστικών ικανοτήτων, όπως η ακουστική διάκριση (π.χ., να βρει τη διαφορά μεταξύ χάδι – λάδι), εντοπισμός του ήχου, αλληλουχία ήχων ή προσδιορισμό ενός ήχου στόχου σε ένα θορυβώδες παρασκήνιο. Όμως, δεν μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να καταλάβει πολύπλοκη γλώσσα, όπως οι οδηγίες ενός δασκάλου επομένως μια άλλη προσέγγιση επικεντρώνεται στη διδασκαλία πιο λειτουργικών γλωσσικών δεξιοτήτων (π.χ.,, λεξιλόγιο, γραμματική, δεξιότητες ομιλίας) και χρησιμοποιεί στρατηγικές (π.χ., οπτικά βοηθήματα και επανάληψη οδηγιών) για να διευκολυνθεί η επεξεργασία της γλώσσας.
Tips για παιδιά με προβλήματα ακουστικής επεξεργασίας:
ü Επιλέξτε μια θέση για το παιδί μακριά από την ακουστικούς και οπτικούς περισπασμούς για να βοηθήσει την εστίαση και να διατηρήσει την προσοχή. Μια θέση κοντά στο δάσκαλο και τον πίνακα και μακριά από το παράθυρο και την πόρτα μπορεί να είναι χρήσιμη.
ü Μειώστε εξωτερικούς οπτικούς και ακουστικούς περισπασμούς.
ü Κερδίστε την προσοχή του παιδιού πριν δοθούν πληροφορίες.
ü Μιλήστε αργά και καθαρά.
ü Χρησιμοποιήστε απλές και σύντομες οδηγίες.
ü Οι οδηγίες που θα δίνετε να έχουν χρονική ακολουθία, χρησιμοποιήστε αρχή, μέση και τέλος.
ü Δώστε έμφαση σε λέξεις κλειδιά σε προφορικό ή γραπτό λόγο, ιδίως κατά την παρουσίαση νέων πληροφοριών.
ü Χρησιμοποιήστε κινήσεις που θα κάνουν πιο ξεκάθαρες τις πληροφορίες.
ü Ελέγξτε την κατανόηση μέσα από ερωτήσεις ή ζητώντας μια σύντομη περίληψη με τις βασικές ιδέες που έχουν παρουσιαστεί για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί καταλαβαίνει.
ü Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει ερωτήσεις για περαιτέρω διευκρινίσεις.
ü Αναγνωρίστε τις περιόδους κόπωσης και δώστε διάλειμμα ανάλογα με τις ανάγκες.
ü Μην δείχνετε την απογοήτευση σας όταν το παιδί δεν κατανοεί το μήνυμα.
Διαταραχές ακουστικής επεξεργασίας μπορεί να επηρεάσουν την εκμάθηση ιδιαίτερα σε τομείς όπως η ορθογραφία και την ανάγνωση. Είναι σημαντικός ο εντοπισμός των προβλημάτων νωρίς για να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει στρατηγικές προσαρμογής και αντιστάθμισης. Εάν το παιδί σας είναι ένας «φτωχός» ακροατής, συχνά παρανοεί την ομιλία και έχει δυσκολία ακολουθώντας τις οδηγίες, συμβουλευτείτε έναν Ωτορινολαρυγγολόγο ή Λογοθεραπευτή για να εξακριβώσουν αν υπάρχουν προβλήματα.
